90 χρόνια λοιπόν φέτος από την Μικρασιατική Καταστροφή και να καταθέσουμε και τις δικές μας συνοπτικές τοποθετήσεις. Θεωρούμε απαρχής ότι η εκστρατεία της Ελλάδας στην Τουρκία με απώτερο σκοπό να μην περιοριστεί στη συνθήκη των Σεβρών, που όριζε ελληνική κτήση τουρκικών εδαφών στα 16.000 χλμ και να προχωρήσει από μόνη της στα 100.000 χλμ, ήταν το μεγάλο πολιτικό λάθος για το οποίο ευθύνονται και τα δυο τότε μεγάλα πολιτικά κόμματα, όπου οι αρχηγοί τους συναγωνίζονταν για το ποιος θα δημιουργούσε την Μεγάλη Ελλάδα! Ο μεν Βενιζέλος υποστήριζε ότι θα κάνει την Ελλάδα μεγάλη, ο δε Γούναρης υποστήριζε ότι θα την κάνει μεγίστη!!! Ακόμα και ο μητροπολίτης Χρυσόστομος άλλα έλεγε τη μια κι άλλα έλεγε την άλλη… «Ευλογημένος ο ερχόμενος», θα πει όταν τα πρώτα τμήματα του ελληνικού στρατού πατούσαν τα χώματα της μικρασιατικής παραλιακής γης και μόλις είδε τα πρώτα «σημάδια» της επικείμενης καταστροφής έγραφε στον Βενιζέλο: «Αυτό θα οδηγήσουν τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, το ελληνικό κράτος, αλλά και το σύμπαν το ελληνικό Έθνος είς τον ΄Αδην, από τον οποίον καμία πλέον δύναμις δεν θα δυνηθεί να το αναβιβάσει και να το σώσει». Οι πολιτικοί ηγέτες ακόμα δεν διείδαν την υποκριτική πολιτική και διπλωματική συμπεριφορά της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Αγγλίας, που αποδείχθηκε ότι το μόνο που επιζητούσαν, ήταν να χρησιμοποιούν την Ελλάδα σαν «δούρειο ίππο», προκειμένου να εξασφαλίσουν κατακτήσεις τους σε διάφορα κράτη και περιοχές της ευρύτερης Μικράς Ασίας. Την ίδια συμπεριφορά έδειχνε και η Αμερική. Η Γαλλία, λόγου χάρη έδειξε ότι το μόνο που την ενδιέφερε στον ευρύτερο χώρο της Μικράς Ασίας, ήταν η ασφάλεια της Συρίας καθώς επίσης και τα δικά της συμφέροντα στη Τουρκία. Στην πραγματικότητα δεν νίκησε ούτε ο Κεμάλ, ούτε νικηθήκαμε από τη φαγωμάρα μας, αλλά χάσαμε επειδή αρχίσαμε να εμφανιζόμαστε σαν κατακτητές, είτε στην Τουρκία είτε στην Ουκρανία με την τότε στρατιωτική μας εκστρατεία. Δεν χρειαζόμασταν να μείνουμε και να κάνουμε «ευαγγέλιο» τη Συνθήκη των Σεβρών που γρήγορα έγινε «κουρελόχαρτο», ούτε να επιχειρήσουμε να δημιουργήσουμε προβλήματα τέτοια δραματικά στο ελληνικό στοιχείο της Μικράς Ασίας που επί αιώνες ζούσε ειρηνικά και αρμονικά με το τουρκικό στοιχείο. Πρωτίστως έπρεπε εκείνη τη χρονική περίοδο να ελευθερώναμε τα Δωδεκάνησα, την Κύπρο και την Ανατολική Θράκη. Για την ιστορία η Μικρασιατική Εκστρατεία άρχισε στις 2 Σεπτεμβρίου 1919 κι έληξε στις 5 Σεπτεμβρίου του 1922 -Τι καταφέραμε; 1ο) Να ηττηθούμε χωρίς λόγο και αιτία 2ο) Να «ξεριζώσουμε» τη μεγάλη ελληνική κοινότητα της Μικράς Ασίας και να τη φέρουμε στην Ελλάδα να ζει κάτω από άθλιες συνθήκες. 3ο) Να θρηνήσουμε χιλιάδες νεκρούς 40)Να δικαστούν και να εκτελεστούν 3 πρώην πρωθυπουργοί (Γούναρης, Στράτος και Πρωτοπαππαδάκης) και 4 υπουργοί (Θεοτόκης, Μπαλτατζής, Γούδας και Ξ. Στρατηγός) στις 15 Νοεμβρίου 1922, προκειμένου να πληρώσουν με τη ζωή τους τα λάθη ολοκλήρου του τότε πολιτικού κόσμου της Ελλάδας. 5ο) Να σπαταλήσουμε το υπέρογκο ποσό για εκείνη την εποχή των 19 εκ. χρυσών λιρών, ήτοι 14 εκ. χρυσές λίρες για τη εκστρατεία μας στην Μικρά Ασία κι άλλα 5 εκ. χρυσές λίρες για την εκστρατεία μας στην Ουκρανία. -Και το επιμύθιο; Τα κόκκαλα των χιλιάδων Ελλήνων και Τούρκων καθώς και τα κόκκαλα των χιλιάδων αμάχων Ελλήνων και Τούρκων της Μικράς Ασίας, στάλθηκαν με πλοία από το τότε τουρκικό καθεστώς στα γερμανικά εργοστάσια, που εκεί τα άλεθαν και τα έκαναν… λίπασμα που χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια για τη λίπανση των μικρασιατικών πεδιάδων!!! (Γ.Ν.Σκλαβούνης)